Een offline vakantie, zo maak je het samen leuk

Na al dat geploeter op school en hard werken kijkt iedereen reikhalzend uit naar die welverdiende vakantie. Eindelijk quality time met je gezin. Hoop je. Want is jouw idee van vakantie vieren wel dezelfde als die van je kinderen? Zitten zij niet gewoon het liefst de hele dag te gamen? Met deze 9 tips wordt het voor iedereen een top vakantie!

Eindelijk: vakantie! Tijd om dat boek te lezen, te zonnebaden en te genieten van lekker eten. En om echt sámen te zijn met je gezin. Sámen dingen ondernemen. Gezellig uit eten, de bergen in, zwemmen, gezellig rond het kampvuur zitten, een kasteel bezoeken: dat soort dingen. Je neemt je stellig voor niet te streng te zijn: je kinderen hebben immers óók vakantie. Dus je wilt geen geruzie en gekibbel over tablets en telefoons. Maar ho, stop, droom je niet een beetje weg? Staan alle neuzen wel dezelfde kant op? Wéten je kinderen wel wat jouw idee van samen zijn is?

Tip 1: Spreek je verwachtingen uit

Kaart van tevoren aan wat je verwachtingen zijn. Je kinderen staan heus niet ineens te springen om samen dingen te doen, maar je geeft ze nu wel de tijd om aan het idee te wennen. Laat iedereen bijvoorbeeld een wenslijstje maken: jijzelf, maar ook je kinderen en bespreek met elkaar welke ingrediënten belangrijk zijn voor een geslaagde vakantie.

Monica (37): ‘Ik merkte dat het met mijn twee jongens heel goed werkte om vooraf aan de vakantie alvast met elkaar te bedenken wat we wilden gaan doen. Niet precies natuurlijk, maar in de basis. Voorheen waren ze niet vooruit te branden. Hoe makkelijker zij meegingen, hoe makkelijker ik werd met wat zij wilden.’

Tip 2: Zet een maximum per dag

Op het wenslijstje van je kinderen staat natuurlijk: op mijn telefoon of tablet spelen. Het past misschien niet in jouw plaatje van een geslaagde vakantie, maar respecteer ook hún wensen. Maak er wel duidelijk afspraken over. Hoelang ze per dag mogen spelen bijvoorbeeld, en dat de telefoons van tafel gaan tijdens het eten, als jullie op een terrasje wat drinken en aan het praten zijn. Een goede richtlijn is: ongeveer twee uur beeldschermtijd per dag; maximaal drie uur. Meer tips over media opvoeding?

Carline (41): ‘Op vakantie gelden niet ineens heel andere regels dan thuis. We hanteren tijdens de vakantie dan ook de weekendregel. Ik gun ze dan iets meer tijd op hun telefoon. Na anderhalf uur roep ik gewoon: de tijd zit erop! En dan trekken we een spelletje uit de kast of stuur ik ze naar buiten.’

Tip 3: Wees duidelijk (ja, allebei)

‘Blijf je niet te lang achter je tablet zitten?’ of: ‘Houd je zo even op?’ Dat is voor kinderen volstrekt onduidelijk en geeft hen alleen maar nog meer munitie om langer door te pielen. Refereer daarom aan eerder gemaakte afspraken. Zeg: ‘We hebben met elkaar afgesproken dat je een uur mocht spelen. Dat is nu voorbij. Dus leg je telefoon weg.’ Probeer ook met je partner op één lijn te zitten. Niets verwarrender dan twee ouders met twee totaal verschillende ideeën over tablet- en telefoongebruik.

Chris (47): ‘Mijn man en ik zijn het niet altijd met elkaar eens. Hij vindt dat ik meer met onze tijd mee moet gaan en accepteren dat onze kinderen meer met beeldschermen bezig zijn. Ik vind dat onze kinderen te veel op de telefoon zitten, hij vindt het wel meevallen. We vinden niet hetzelfde, maar we communiceren wel dezelfde verwachtingen. Het verbaast me echt hoeveel beter onze kinderen ineens luisteren.’

Tip 4: Durf streng te zijn

Voor veel ouders is het lastig om streng te zijn. Zeker tijdens de vakantie. Je wilt niet de hele tijd de politieagent zijn die zijn kinderen verbiedt met hun mobieltje te spelen. Streng zijn en duidelijk zijn over en weer zorgt voor meer gezelligheid dan je denkt: er is minder ruimte voor discussie en dat zorgt voor heel veel rust.

Annabel (39): ‘Ik wilde niet de hele tijd de boeman zijn. Daardoor liet ik meer door de vingers dan ik zou willen. Maar dat werkte eigenlijk alleen maar averechts. In plaats van dat het gezelliger werd hadden we alleen maar nog meer ruzie. Ik werd boos omdat ik alles opkropte en mijn zoon werd boos omdat hij niet wist waar hij aan toe was. Nu ben ik iets strenger en gaat het veel gemoedelijker.’

Tip 5: Begin de dag fris

Juist in de ochtenden is het verleidelijk om je kinderen even hun gang te laten gaan met hun telefoon of tablet: nog even rust in de tent. Maar bedenk óók dat kinderen ná het kijken naar een beeldscherm een stuk minder goed in staat zijn om zélf iets creatiefs te bedenken. Laat ze dus eerst een leuke activiteit bedenken voordat ze met hun telefoon in de weer gaan.

Marieke (36): ‘Ik merk dat mijn kinderen moeilijk om kunnen schakelen naar het gebruiken van hun eigen fantasie als ze eerst tv gekeken hebben of op de iPad zijn geweest. Vooral in de vakantie was dat echt opvallend. Nu ik ze niet meteen achter hun iPad zet, bedenken ze de grappigste dingen.’

Tip 6: Beloon offline gedrag

Merk je dat voorgaande tips bij jouw kids niet helemaal werken? Misschien werkt het om offline gedrag te belonen. Laat je waardering blijken als ze iets anders aan het doen zijn en zet er iets wat ze heel leuk vinden tegenover. Of ruil ‘tijd samen’ in voor ‘tijd online’. Zo houd je het gebruik van de telefoon en quality time in balans.

Joyce (37): ‘Ik vind het echt een win-winsituatie. Mijn dochters krijgen zo wat ze willen en mijn man en ik krijgen zo wat we willen. Ik moet toegeven: ze gingen zonder te mokken mee op dagtripjes. We hadden een heel ontspannen vakantie. Dit jaar wil ik ze uitdagen zo lang mogelijk van hun mobiele telefoon af te blijven. En doe ik zelf natuurlijk ook mee!’

Tip 7: Hoe vaak ben je zelf met je telefoon in de weer?

Hij is een beetje flauw: maar hoe vaak ben je zelf met je telefoon of tablet in de weer? Vanachter je telefoon roepen dat je zoon nu echt buiten moet gaan spelen is echt een stuk minder overtuigend dan wanneer je dat zegt terwijl je zelf ook lekker buiten bezig bent.

Berdien (36): ‘Ik geloof heel erg in het goede voorbeeld geven. Dus niet de hele tijd met die telefoon in je handen. En zeker niet als je met elkaar aan het kletsen bent. Als mijn dochter me iets vraagt, leg ik vrijwel meteen mijn telefoon weg en heb ik helemaal aandacht voor haar. Ook aan tafel, tijdens het eten: geen televisie en telefoon weg. Ik loop hard en maak zelf sieraden: op die manier ziet mijn dochter ook dat er veel meer te beleven valt dan alleen haar telefoon.’

Tip 8: Stel voor om eens mee te doen

Wees eens eerlijk: heb je enig idee wat ze nou aan het doen zijn op die telefoon? Het lijkt zo simpel, maar vráág het ze gewoon eens. En stel voor om een keer mee te doen. Op die manier toon je echt interesse in wat je kind doet en begrijp jij misschien beter waarom die app of dat ene spel zo belangrijk voor hem of haar is. Wellicht zie je daardoor niet alleen de negatieve effecten, maar ook de positieve. Is er één bepaalde app of game waar je zoon of dochter helemaal gek van is? Probeer dan te ontdekken wat ie er zo leuk aan vindt en vertaal dat naar het ‘echte leven’. Er zijn tegenwoordig steeds meer real life games die je kunt spelen zoals escape room of lasergamen. Dat is vaak net zo spannend, maar zijn ze wel lekker fysiek bezig.

Valerie (45): ‘Ik merkte dat ik me vaak zat te ergeren aan mijn dochter. Wat is ze nou weer aan het doen? Ik begreep er niets van. Met als gevolg dat we alleen maar ruzie aan het maken waren. Zij voelde zich niet serieus genomen en ik wilde alleen maar dat ze stopte met die telefoon. Laatst hebben we sámen filmpjes gemaakt op liedjes met musical.ly. Hoe meer likes we kregen hoe trotser mijn dochter was. We kletsen nu vaker over dan dat we alleen maar aan kibbelen zijn.’